Της Σταματίνας Σταματάκου
Πόσες φορές ακούμε κηδεμόνες να λένε πως φεύγοντας από το σπίτι, ο σκύλος τους, τους «εκδικείται» είτε επειδή «έφαγε» τον κάναπε, είτε επειδή έκανε τις ανάγκες του μέσα στο σπίτι, είτε επειδή δεν σταμάτησε να γαβγίζει καθόλη τη διάρκεια της απουσίας τους. Κάτι τέτοιο όμως ισχύει; Ή τελικά οι άνθρωποι μεταφράζουμε τις συμπεριφορές των σκύλων μας με βάση τις δικές μας αντιδράσεις και συμπεριφορές;
Θα μας μιλήσει γι’ αυτό η Εριέττα Καραμπέτσου, επαγγελματίας εκπαιδεύτρια σκύλων, Σύμβουλος Συμπεριφοράς, Ψυχολογίας και Ευζωίας Σκύλων με εξιδίκευση στα θέματα που σχετίζονται με τον Αποχωρισμό ως η μοναδική Πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια CSAT (Certified Separation Anxiety Trainerby Malena De Martini Treating Separation Anxiety in Dogs Academy) στην Ελλάδα, απόφοιτη της Ακαδημίας Εκπαιδευτών Victoria StilwellAcademy με θεωρητική και πρακτική εξάσκηση στο Wigan του Ηνωμένου Βασιλείου.
Αναλυτικά όσα εξήγησε στο SKAI.gr:
Η αλήθεια απέχει παρασάγκας από το παραπάνω συμπέρασμα, μιάς και οι σκύλοι μας δεν δύναται να κάνουν σκέψεις εκδίκησης! Με τον όρο «ανθρωπομορφισμός» νοείται η τάση του ανθρώπου να αποδώσει σε μη ανθρώπινα όντα, αντικείμενα ή ζώα, ανθρώπινες ιδιότητες ή μορφή. Στην περίπτωσή μας είναι η τάση του ανθρώπου να αποδώσει στον σκύλο του ανθρώπινα χαρακτηριστικά και ιδιότητες.
Το να θεωρούμε λοιπόν πως ο σκύλος μας, μας εκδικείται είναι ανθρωπομορφισμός και σε αυτό το σημείο θα πρέπει να τονίσουμε πως πάντα υπάρχει μία λογική εξήγηση για την οποιαδήποτε συμπεριφορά ενός σκύλου. Αν για παράδειγμα ο σκύλος μας δεν έχει μάθει ποτέ να κάνει τις ανάγκες του κατά τον περίπατο, ή μένει στο σπίτι μόνος του για παραπάνω ώρες απ’ όσες μπορεί να κρατήσει τις ανάγκες του, τότε το να ανακουφιστεί μέσα στο σπίτι είναι απολύτως φυσιολογικό.
Ενδεχομένως όμως ο σκύλος που παρουσιάζει τις ως άνω συμπεριφορές να βιώνει στρες ή άγχος αποχωρισμού και οι αντιδράσεις του να σχετίζονται με τα αρνητικά συναισθήματα και το φόβο που βιώνει. Οι σκύλοι μας δεν κάνουν ζημιές, ούτε ουρλιάζουν όταν μένουν μόνοι για να κάνουν τη ζωή μας δύσκολη. Αλλά μέσω αυτών των αντιδράσεών τους προσπαθούν να επικοινωνήσουν και να εκτονώσουν το στρες που βιώνουν.
Ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό σκύλων ανά τον κόσμο εμφανίζει προβλήματα συμπεριφοράς που σχετίζονται με τον αποχωρισμό. Συμπεριφορές που απαντώνται πολύ συχνά είναι το έντονο ή διαρκές γάβγισμα, οι καταστροφές αντικειμένων, η ενούρηση και η αφόδευση εντός σπίτιου. Ενώ σπανιότερα ερχόμαστε αντιμέτωποι με περιπτώσεις σκύλων οι οποίοι εμφανίζουν τάσεις φυγής, αυτοτραυματίζονται, εμφανίζουν ψυχαναγκαστικές και επιθετικές συμπεριφορές, κοπροφαγία, ταχύπνοια, σιελόρροια, τρόμο (τρέμουλο), ακόμη και λιποθυμικά επεισόδια κατά τη διάρκεια απουσίας του κηδεμόνα τους.
Ένα μεγάλο ποσοστό των σκύλων που παρουσιάζουν τις σύνηθης συμπεριφορές που προαναφέραμε είτε πάσχουν από άγχος αποχωρισμού είτε απλώς νιώθουν άβολα όταν μένουν μόνοι στο σπίτι. Όπως και να έχει όμως, είτε έχουμε να αντιμετωπίσουμε μία διαταραχή όπως είναι το άγχος αποχωρισμού, είτε ο σκύλος μας νιώθει άβολα όταν μένει μόνος στο σπίτι, θα πρέπει να καταλάβουμε πως βιώνει έντονο στρες.
Τα καλά νέα είναι πως τα θέματα συμπεριφοράς που σχετίζονται με τον αποχωρισμό είναι επιλύσιμα και πολλοί κηδεμόνες ανά τον κόσμο έχουν ακολουθήσει πρωτόκολλα εξατομικευμένα για τον δικό τους σκύλο με εξαιρετικά αποτελέσματα.
Ας δούμε λοιπόν τα κλειδιά του «Αποχωρισμού»
1. Το Άγχος Αποχωρισμού είναι μία διαταραχή πανικού. Πράγμα που σημαίνει πως όταν ο κηδεμόνας φύγει από το σπίτι, ο σκύλος φοβάται τόσο σε σημείο που πανικοβάλεταικαι αντιδράει ανάλογα.
2. Πολλές φορές η τροφή δεν είναι η λύση. Επιπροσθέτως, όταν ένας σκύλος βρίσκεται σε κατασταση έντονου στρες ή πανικούδεν είναι σε θέση να φάει, γι αυτό και παρατηρούμε πως πολλοί σκύλοι δεν ασχολούνται καν με τυχόν τροφή που αφήνουν οι κηδεμόνες τους ή τρώνε μηχανικά πρωτού ξεκινήσουν να αντιδρούν (να γαβγίζουν, να κλαίνε, κοκ)
3. Ο περιορισμός δεν είναι πάντα σωτήριος. Πολλοί κηδεμόνες καταφεύγουν στην λύση του μεταλλικού κλουβιού (crate) προκειμένου ο σκύλος τους να μην κάνει ζημιές ή να μην ουρεί/αφοδεύει στο σπίτι. Η παραμονή ενός σκύλου σε μεταλλικό κλουβί, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τελικά ο σκύλος μας να μην κάνει ζημιές, αλλά δεν θα ανακουφίσει το στρες που βιώνει. Επίσης, η εκμάθηση παραμονής ενός σκύλου σε crate ενδείκνυται να γίνει σταδιακά και με την βοήθεια ενός επαγγελματία.
4. Δεν μαλώνουμε, δεν επιπλήττουμε, δεν τιμωρούμε τον σκύλο μας ποτέ! Πολύ συχνά βλέπουμε κηδεμόνες γύρνωντας στο σπίτι και αντικρίζοντας το τι έχει κάνει ο σκύλος τους κατά την απουσία τους να λένε «Τι έκανες εκεί;” ή ακόμα χειρότερα να τον τιμωρούν με τον οποιοδήποτε τρόπο για να συμμορφωθεί. Πολλοί θα σας διαβεβαιώσουν ότι ο σκύλος τους κατάλαβε πως «έκανε λάθος» διότι «κατέβασε τα αφτιά του», «κρύφτηκε» ή «έκανε πως κοιτάει αλλού». Όλες αυτές οι συμπεριφορές θεωρούνται δείκτες στρες και υποδηλώνουν πως ο σκύλος την δεδομένη χρονική στιγμή που ο κηδεμόνας φωνάζει, φοβούνται! Το ότι τρομάζουν εκείνη τη στιγμή δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση πως μπορούν να καταλάβουν ούτε τι τους λέμε, ούτε πως μπορούν να συνδέσουν την έντονη αντίδρασή μας με μία τους συμπεριφορά που έχει προηγηθεί ακόμα και ώρες πριν. Η πλήρης αγνόηση των ζημιών συστήνεται σε κάθε περίσταση.
5. Και όμως τα αδύνατα μπορεί να γίνουν δυνατά! Η βοήθεια ενός επαγγελματία που έχει εξιδίκευση πάνω στα θέματα συμπεριφοράς που σχετίζονται με τον αποχωρισμό μπορεί να σας βοηθήσει καθοδηγώντας σας βήμα βήμα βασιζόμενος στη θετική ενίσχυση και στην συστηματική απευαισθητοποίηση,ανεβάζοντας τα κριτήρια με τέτοιο ρυθμό όπου ο σκύλος σας δεν θα πιεστεί και θα μπορεί να αντεπεξέλθει με επιτυχία.
6. Πόσο καιρό θα πάρει; Αυτή είναι η πιο συχνή ερώτηση που καλούμαστε να απαντήσουμε οι εκπαιδευτές με εξιδίκευση στα θέματα αποχωρισμού. Η απάντηση είναι πως ο κάθε σκύλος είναι διαφορετικός και πως για τον κάθε σκύλο το πρόγραμμα είναι εξατομικευμένο, πράγμα που σημαίνει πως δεν μπορεί να καθοριστεί ένα χρονοδιάγραμμα.
Είμαι κηδεμόνας τριών σκύλων και αποφάσισα να ασχοληθώ, να μελετήσω και να ειδικευτώ στις συμπεριφορές που σχετίζονται με τον αποχωρισμό διότι δύο εξ αυτών εμφάνιζαν έντονες συμπεριφορές αποχωρισμού. Έτσι ξέρω πολύ καλά και εκ πείρας πως νιώθει ένας κηδεμόνας σκύλου που κάθε φορά που πρέπει να φύγει από το σπίτι νιώθει τον σκύλο του να βιώνει τόσο έντονα αρνητικά συναισθήματα και επιδεικνύει ανάλογες συμπεριφορές. Από την άλλη, εκατοντάδες είναι οι σκύλοι εκεί έξω που υποφέρουν και εκατοντάδες οι κηδεμόνες αυτών που δεν μπορούν να ζήσουν μία φυσιολογική ζωή και νιώθουν εγκλωβισμένοι στο σπίτι.
Το μόνο σίγουρο είναι πως το να ασχοληθεί κάποιος με τα θέματα αποχωρισμού του σκύλου του είναι ένα μαγικό ταξίδι που φτάνοντας στο τέλος του κανείς δεν το μετάνιωσε…
*H Εριέττα Καραμπέτσου είναι επαγγελματίας εκπαιδεύτρια σκύλων, Σύμβουλος Συμπεριφοράς, Ψυχολογίας και Ευζωίας Σκύλων με εξιδίκευση στα θέματα που σχετίζονται με τον Αποχωρισμό ως η μοναδική Πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια CSAT (Certified Separation Anxiety Trainerby Malena De Martini Treating Separation Anxiety inDogs Academy) στην Ελλάδα.
Απόφοιτη της Ακαδημίας Εκπαιδευτών Victoria StilwellAcademy με θεωρητική και πρακτική εξάσκηση στο Wiganτου Ηνωμένου Βασιλείου.
Το 2017 εξέδωσε το πρώτο της βιβλίο με τίτλο «Η Τέχνη του να επικοινωνώ με το σκύλο μου» από τις Εκδόσεος Φυλάτος και στους επόμενους μήνες αναμένεται το νέο της βιβλίο με τίτλο «Μάθε τι σκέφτεται ο σκύλος σου».
Η Εριέττα έχει πιστοποίηση Α’ βοηθειών σε σκύλους από το British College of Canine Studies και είναι μέλος του Doggone Safe ως πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια για ενημερώσεις Αποφυγής Δαγκώματος σε παιδιά και ενηλίκους (Dog Bite Safety Educator).
Παραδίδει δωρεάν μαθήματα για αδέσποτους σκύλους και διατελεί ως μέλος σε πενταμελείς επιτροπές Δήμων για τη διαχείριση αδεσπότων.
Αν έχετε κάποια απορία ή θέλετε κάποια συμβουλή επικοινωνήστε μαζί της στο erietta@dogfully.gr
Πηγή: skai.gr
