Το Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (ΑΕΕ, εν συντομία εγκεφαλικό) συμβαίνει όταν ένα αγγείο του εγκεφάλου αποφράσσεται (ισχαιμικό εγκεφαλικό) ή διαρρηγνύεται (αιμορραγικό εγκεφαλικό). Οι συνέπειες για την/τον ασθενή από την απόφραξη ή τη ρήξη ενός εγκεφαλικού αγγείου εξαρτώνται από το μέγεθος και την εντόπιση της βλάβης του εγκεφάλου.
Όπως αναφέρει η νέα ιστοσελίδα των Ελλήνων νευρολόγων, τo 8% των θανάτων στην Ελλάδα αποδίδεται στα εγκεφαλικά. Παρά το γεγονός ότι οι σύγχρονες θεραπευτικές μέθοδοι έχουν μειώσει το ποσοστό θνησιμότητας ανά εγκεφαλικό επεισόδιο, η γήρανση του πληθυσμού οδηγεί σε αύξηση του αριθμού των εγκεφαλικών ετησίως. Πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα από την περιοχή του Έβρου υπολογίζουν την ετήσια επίπτωση των εγκεφαλικών στα 587 ανά 100.000 άτομα, 80 % των οποίων είναι ισχαιμικά[2]. Προβάλλοντας το ποσοστό αυτό στο σύνολο του ελλαδικού πληθυσμού, ο ετήσιος αριθμός ισχαιμικών εγκεφαλικών στη χώρα μας ανέρχεται σε άνω των 50.000.
Τύποι Εγκεφαλικού
Ισχαιμικό Εγκεφαλικό
Τα ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια είναι 4 φορές συχνότερα από τα αιμορραγικά και οι συχνότερες 4 αιτίες που τα προκαλούν είναι:
1. Αθηρωμάτωση μεγάλων αρτηριών
2. Εμβολή από καρδιακή αιτία
3. Νόσος μικρών αγγείων
4. Κρυπτογενή (ακαθόριστης αιτιολογίας)[3],[4]
Αιμορραγικό Εγκεφαλικό
Τα αιμορραγικά εγκεφαλικά επεισόδια είναι σπανιότερα από τα ισχαιμικά αλλά συχνά έχουν βαρύτερη πρόγνωση. Η κύρια αιτία ρήξης ενός αγγείου του εγκεφάλου είναι η μη ρυθμιζόμενη αρτηριακή υπέρταση. Η υπαραχνοειδής αιμορραγία είναι σπάνια αιτία αιμορραγικών επεισοδίων που οφείλεται σε ρήξη ανευρύσματος μιας αρτηρίας του εγκεφάλου.
Παροδικό Ισχαιμικό Επεισόδιο
Το παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο αποτελεί την ηπιέστερη μορφή ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου και εξ’ ορισμού δεν προκαλεί μακροπρόθεσμες συνέπειες στον ασθενή. Η σημασία του έγκειται στη διακρίβωση της αιτίας του προκειμένου να ληφθεί η σωστή αγωγή πρόληψης ώστε να αποφευχθεί ένα σοβαρό ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο, που μπορεί να συνεπάγεται μόνιμη αναπηρία για την/τον ασθενή.
Κρυπτογενές Ισχαιμικό Εγκεφαλικό Επεισόδιο
To κρυπτογενές ισχαιμικό εγκεφαλικό αποτελεί ίσως τη συχνότερη μορφή ισχαιμικού εγκεφαλικού[6]. Παρά τη βελτίωση των διαγνωστικών μεθόδων, αποτελεί σύνηθες φαινόμενο να μην εντοπίζεται συγκεκριμένη αιτία μετά από μια νοσηλεία για εγκεφαλικό. Οι περαιτέρω διαγνωστικές εξετάσεις μετά το εξιτήριο είναι συχνά απαραίτητες για την εξακρίβωση της αιτίας. Η ορθή θεραπεία αποφυγής νέου εγκεφαλικού εξατομικεύεται αναλόγως της συγκεκριμένης υποκείμενης παθολογίας, πράγμα που εξηγεί τη σημασία εξακρίβωσης της αιτίας[7]. Στον Ελληνικό πληθυσμό, τα κρυπτογενή εγκεφαλικά αντιπροσωπεύουν την πιο συχνή υπο-ομάδα με ετήσια επίπτωση 220 περιστατικά ανά 100.000 ασθενείς με βάση τα δεδομένα της μεγαλύτερης και πλέον σύγχρονης επιδημιολογικής μελέτης.
Ερευνητικές προσπάθειες των τελευταίων ετών έχουν αποκαλύψει την παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή ως μια βασική αιτία κρυπτογενών ισχαιμικών εγκεφαλικών. Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί μορφή καρδιακής αρρυθμίας που συνήθως δεν είναι απειλητική για τη ζωή από μόνη της, προκαλεί όμως τη δημιουργία καρδιακών θρόμβων που μπορούν να μεταφερθούν στις αρτηρίες του εγκεφάλου με την κυκλοφορία του αίματος, προκαλώντας ισχαιμικά εγκεφαλικά που είναι βαρύτατα και συχνά θανατηφόρα[8]. Την κατάσταση περιπλέκει το γεγονός ότι στην παροξυσμική της μορφή, η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να μην εμφανίζεται παρά μόνο περιστασιακά, καθιστώντας την εντόπισή της με ηλεκτροκαρδιογράφημα ιδιαιτέρως δυσχερή. Συμβαίνει συχνά να μην εντοπίζονται παροξυσμοί κολπικής μαρμαρυγής κατά τη νοσηλεία, παρά το συνεχές ηλεκτροκαρδιογραφικό μόνιτορινγκ εξαιτίας των αραιών επεισοδίων κολπικής μαρμαρυγής[9]. Η έγκαιρη διάγνωση θα οδηγήσει στην έναρξη της κατάλληλης θεραπείας με αντιπηκτικά φάρμακα. Η φαρμακευτική αγωγή εφόσον τεθεί η διάγνωση είναι ιδιαιτέρως αποτελεσματική και μειώνει τον κίνδυνο εμβολής κατά τα 2/3, προφυλάσσοντας τον ασθενή από εγκεφαλικά.
Πηγή: Strokes.gr
Πηγή: skai.gr
