Τα τελευταία δύο χρόνια, το Ισραήλ έχει καταστεί στρατιωτικά πιο κυρίαρχο στη Μέση Ανατολή από ποτέ άλλοτε στην ιστορία του. Αλλά η επιτυχία του έχει επίσης θέσει τις βάσεις για μελλοντικούς κινδύνους, σύμφωνα με ανάλυση του πρακτορείου Bloomberg. Από την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, το Ισραήλ έχει συντρίψει την παλαιστινιακή ομάδα και έχει γονατίσει τη Χεζμπολάχ – που θεωρείται ευρέως η ισχυρότερη πολιτοφυλακή στον κόσμο -, παραλύοντας το περιφερειακό δίκτυο οργανώσεων υποστηριζόμενων από την Τεχεράνη.
Μέσα στις τελευταίες δύο εβδομάδες, το Ισραήλ κατάφερε σοβαρά πλήγματα στον βασικό του εχθρό, το Ιράν, μια χώρα 75 φορές μεγαλύτερη από το μέγεθος του Ισραήλ και με πληθυσμό εννέα φορές μεγαλύτερο – και πέτυχε έναν στόχο δεκαετιών, παρασύροντας τις ΗΠΑ άμεσα στη σύγκρουση. Τα ισραηλινά πλήγματα σκότωσαν αρκετούς κορυφαίους Ιρανούς στρατιωτικούς διοικητές και πυρηνικούς επιστήμονες, εξουδετέρωσαν μεγάλο μέρος του πυραυλικού οπλοστασίου της Τεχεράνης και -με τη βοήθεια των ΗΠΑ- προκάλεσαν ζημιές στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Τεχεράνης. Κατά τη διάρκεια του 12ήμερου πολέμου, ο οποίος έληξε με την κατάπαυση του πυρός με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ – το Ισραήλ είχε τον πλήρη έλεγχο του εναέριου χώρου του Ιράν.
Τα γεγονότα αυτά αποκαλύπτουν πώς η στρατιωτική και μυστική ικανότητα του Ισραήλ, μιας χώρας 10 εκατομμυρίων κατοίκων, είναι απαράμιλλη στη Μέση Ανατολή. Είναι όλο και πιο διεκδικητικό, κατασκευάζοντας στρατιωτικές θέσεις πέρα από τα σύνορά του στη Συρία και τον Λίβανο, στο πλαίσιο ενός νέου αμυντικού δόγματος που λέει ότι είναι απαραίτητο για να αποτραπεί μια άλλη επίθεση τύπου 7ης Οκτωβρίου. Αλλά τέτοιες ενέργειες έχουν επίσης φέρει τη χώρα μπροστά στους κινδύνους των αντιδράσεων από τους περιφερειακούς εταίρους που είναι επιφυλακτικοί απέναντι στη διεκδικητικότητα του Ισραήλ, στο καθεστώς παρία σε μεγάλο μέρος λόγω του πολέμου στη Γάζα και στην πιθανότητα ότι το Ιράν απλώς περιμένει για την κατάλληλη στιγμή για τα πραγματικά αντίποινα.
Ο αποδεκατισμός από το Ισραήλ της Χαμάς και της Χεζμπολάχ – και οι δύο έχουν χαρακτηριστεί τρομοκρατικές ομάδες από τις ΗΠΑ και άλλες κυβερνήσεις – «άλλαξε την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή», δήλωσε η Michèle Flournoy, πρώην υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ για θέματα πολιτικής και τώρα διευθύνουσα σύμβουλος της WestExec Advisors. Αλλά «η κατάφωρη αδιαφορία για τις απώλειες αμάχων στη Γάζα έχει βλάψει σημαντικά το ηθικό κύρος του Ισραήλ και τη διεθνή υποστήριξη».
Διεθνείς αντιδράσεις
Οι επανειλημμένες νίκες της ισραηλινής ασφάλειας έχουν αναζωογονήσει την πολιτική θέση του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος δικάζεται για διαφθορά και του οποίου η δημοτικότητα έπεσε κατακόρυφα μετά την επίθεση της Χαμάς. Αυτή την εβδομάδα, υποστήριξε ότι ο πόλεμος με το Ιράν θα μελετάται στις στρατιωτικές σχολές και ότι το Ισραήλ «τοποθετήθηκε στην πρώτη θέση των μεγάλων δυνάμεων του κόσμου».
Οι περισσότεροι αναλυτές είναι πιο σκεπτικοί ενώ αναγνωρίζουν τα επιτεύγματα του Ισραήλ στο πεδίο της μάχης όσον αφορά τη συλλογή πληροφοριών. «Το Ισραήλ έχει αποδείξει ότι είναι μια περιφερειακή στρατιωτική δύναμη», δήλωσε ο Amos Gilead, ένας απόστρατος Ισραηλινός στρατηγός που τώρα εργάζεται στο Πανεπιστήμιο Reichman στο Τελ Αβίβ. «Είναι μια παγκόσμια δύναμη; Δεν μου αρέσει να μιλάω με τέτοιους όρους. Ο ισραηλινός στρατός έχει σχεδιαστεί για αυτοάμυνα».
Ωστόσο, το Ισραήλ είναι ένας μοναχικός νικητής. Υπάρχει μια αυξανόμενη διεθνής συναίνεση ότι η εκστρατεία του Ισραήλ στη Γάζα πρέπει να σταματήσει. Από τις 7 Οκτωβρίου, ο στρατός του έχει σκοτώσει δεκάδες χιλιάδες Παλαιστίνιους και έχει προκαλέσει μια κρίση πείνας, η οποία έχει αφυπνίσει τους νέους σε όλο τον αραβικό και ευρύτερο κόσμο για το παλαιστινιακό ζήτημα.
Οι εικόνες των τραυματισμένων παιδιών προκάλεσαν διδηλώσεις σε όλο τον κόσμο και καταδίκες από παραδοσιακούς συμμάχους όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και ο Καναδάς. Η κοινή γνώμη έχει αρχίσει να αλλάζει ακόμη και στις ΗΠΑ, τον πιο σταθερό υποστηρικτή του Ισραήλ. Μια έρευνα της Gallup τον Μάρτιο διαπίστωσε ότι μόνο το 46% των Αμερικανών εξέφρασε την υποστήριξή του προς το Ισραήλ – το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 25 ετών.
Οι πολιτικές του Ισραήλ κινδυνεύουν επίσης να ενθαρρύνουν τις ριζοσπαστικές δυνάμεις σε ολόκληρη την περιοχή, δημιουργώντας μελλοντικούς εχθρούς, καθώς και να καταστήσουν πιο δύσκολη την εξομάλυνση των δεσμών με τη Σαουδική Αραβία και άλλες αραβικές χώρες. Υπάρχουν επίσης οικονομικό κόστος και αυξανόμενες κοινωνικές διαιρέσεις στο εσωτερικό του Ισραήλ που σχετίζονται με τη διευρυμένη στρατιωτική ισχύ.
Η πολυμέτωπη σύγκρουση των τελευταίων 20 μηνών έχει επιβαρύνει την ισραηλινή οικονομία, προκαλώντας πτώση των επενδύσεων και οδηγώντας σε ελλείψεις εργατικού δυναμικού με τόσους πολλούς εφέδρους που έχουν κληθεί. Οι στρατιωτικές δαπάνες του Ισραήλ αυξήθηκαν κατά 65% σε 47 δισ. δολάρια πέρυσι, δεύτερες μετά τη Σαουδική Αραβία στη Μέση Ανατολή, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης.
Για να πληρώσει αυτές τις δαπάνες, ο δανεισμός και το δημοσιονομικό έλλειμμα του Ισραήλ έχουν εκτοξευθεί στα ύψη. Ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας, Amir Yaron, δήλωσε στο Bloomberg την Τετάρτη ότι το Ισραήλ πρέπει να «επανεκτιμήσει τις προτεραιότητές του» όσον αφορά τις πολιτικές και αμυντικές δαπάνες. Με όλες αυτές τις δαπάνες και τη ζημιά στη φήμη που προκάλεσε ο πόλεμος στη Γάζα, η νίκη του Ισραήλ απέχει πολύ από το να είναι ολοκληρωτική.
Το Ιράν βρέθηκε ταπεινωμένο, αλλά διατηρεί πολλές δυνατότητες για να ανταποδώσει. Μπορεί να συνεργαστεί με τις δυνάμεις αντιπροσώπων στο Ιράκ και τους μαχητές Χούθι στην Υεμένη, οι οποίοι έχουν διαταράξει τη ναυσιπλοΐα στην Ερυθρά Θάλασσα με επιθέσεις με πυραύλους και drones.
Υπάρχουν επίσης ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσο το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν έχει όντως καταστραφεί, γεγονός που εγείρει την πιθανότητα ότι θα μπορούσε ακόμη να αποφασίσει να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα. «Το Ιράν έχει επίσης φωνή», δήλωσε ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Κουρτ Κάμπελ σε συνέντευξή του στην τηλεόραση του Bloomberg. «Κάποια στιγμή θα προβούν σε αντίποινα».
Πηγή: skai.gr
