Του Στέφανου Νικολαΐδη
Έντονες αντιδράσεις στην Τουρκία έχει προκαλέσει η τοποθέτηση του υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, σχετικά με τους αμερικανικούς κινητήρες που προορίζονται για το νέο μαχητικό αεροσκάφος KAAN.
Συγκεκριμένα, μιλώντας από τη Νέα Υόρκη, ο Φιντάν ανέφερε πως «αναμένουμε τους κινητήρες για να ξεκινήσει η παραγωγή των KAAN», μια δήλωση που προκάλεσε αναταράξεις στο εσωτερικό, καθώς έρχεται σε αντίθεση με την κυβερνητική ρητορική περί «εγχώριου και εθνικού» προγράμματος.
Η υπόθεση πήρε μεγαλύτερη διάσταση όταν κάμερα του Associated Press κατέγραψε κατά τύχη ιδιωτικό διάλογο δύο δημοσιογράφων έξω από τον Λευκό Οίκο. Στο βίντεο φαίνεται ο ένας να σχολιάζει στον συνάδελφό του ότι ο Φιντάν «έριξε επίτηδες το ζήτημα των κινητήρων» λόγω των εσωκομματικών ανταγωνισμών για τη διαδοχή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η δημοσιοποίηση του αποσπάσματος από φιλοκυβερνητικό μέσο προκάλεσε αναστάτωση στην Άγκυρα.
Δείτε το επίμαχο βίντεο και τον διάλογο:
NTV Washington temsilcisi Hüseyin Günay’ın konuşması AP kamerasına yakalandı:
Hiçbir s*kim alamadılar, yani biz bir şey alamadık.
Biz aldık ama babayı aldık.
Hakan Fidan’ın üstüne oynuyorlar.
Bilal, damat, Hakan Fidan kavgası var. Üç ekibin kavgası. pic.twitter.com/LCKfpvGuGv
— World of Türkiye (@worldofturkiye) September 30, 2025
Δημοσιογράφος: Πώς πήγαν οι συνομιλίες;
Χουσεΐν Γκιουνάι, ανταποκριτής NTV στην Ουάσινγκτον: Ωραία… αλλά δεν πήραμε τίποτα. Πήραμε τα α……α μας. Δεν πήραμε τίποτα.
Δημοσιογράφος: Όχι λένε πως πήραμε
Χουσεΐν Γκιουνάι: «Ναι πήραμε, αλλά πήραμε τον π…ο. Μίλησαν για τα CAATSA, τα F-35, αλλά έθεσαν όρους. Όπως αν εκδιωχθούν οι Παλαιστίνιοι από τα μέρη τους, να τους πάρει η Τουρκία. Επίσης, του είπε να σταματήσεις να αγοράζεις φυσικό αέριο από τη Ρωσία και να μην κάνεις εμπὀριο με την Κίνα και να μεταφέρεις χρήματα στην Παλαιστίνη. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα από αυτά».
Δημοσιογράφος: Ε, με αυτά ο Ερντογάν θα πεθάνει (σ.σ. πολιτικά)!
Χουσεΐν Γκιουνάι: Μα αυτή την περίοδο μιλούν για την εποχή μετά από αυτόν.
«Ο Ερντογάν δεν γνώριζε πως το ΚΑΑΝ θα πετάει με αμερικανικούς κινητήρες»
Την ίδια ώρα, ισχυρισμός Τούρκου φιλοκυβερνητικού δημοσιογράφου προκαλεί μεγάλη αναστάτωση στη γείτονα χώρα, όπως προκύπτει από την παρακάτω συζήτηση:
Τζεμ Κιουτσούκ, δημοσιογράφος: Υπάρχει μια συμφωνία για 45 αεροσκάφη KAAN από τις ΗΠΑ να αγοραστούν 90 κινητήρες. Και μάλλον έχει καταβληθεί και ένα ποσό. Εδώ ο πανικός και η δυσκολία (από τις δηλώσεις Φιντάν) προέκυψε, επειδή στην αρχή δεν είχε δοθεί αυτή η πληροφορία στον πρόεδρο Ερντογάν. Δηλαδή ο πρόεδρος Ερντογάν είχε την εντύπωση πως τα 45 αεροσκάφη θα πετούσαν με εθνικό κινητήρα και όχι με αμερικανικούς κινητήρες. Εσύ ήξερες πως έχουμε υπογράψει συμφωνία αγοράς 90 κινητήρων για τα 45 αεροσκάφη;»
Φουάτ Ουγούρ, δημοσιογράφος: Όχι, δεν το ξέραμε αυτό…
Σεμίλ Ταγιάρ, πολιτικός αναλυτής: Όχι και έπρεπε να μας το είχαν πει!
Ναγκεχάν Αλτσί, δημοσιογράφος: Μα αυτό λέω, θα πρέπει να μας ενημερώνουν σωστά. Χρειάζεται διαφάνεια.
[embedded content]
Ο διευθυντής της Milliyet, Οζάι Σεντίρ, προσπάθησε να μετριάσει τις εντυπώσεις, σημειώνοντας πως «η χρήση ξένων κινητήρων στα πρώτα πρωτότυπα πολεμικών αεροσκαφών είναι διεθνής πρακτική». Ωστόσο, η αποκάλυψη του off camera διαλόγου με τους υπαινιγμούς για διαδοχή του Ερντογάν φούντωσε τα σενάρια για ρήγμα στην κορυφή της τουρκικής εξουσίας.
Η φιλοκυβερνητική Milliyet σχολίασε ότι «μακάρι ο Φιντάν να μην είχε φέρει ποτέ το ζήτημα στην επικαιρότητα», ενώ ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας Χαλούκ Γκιουργκιούν έσπευσε να διαβεβαιώσει πως «το μέλλον του KAAN δεν εξαρτάται από κινητήρα μιας μόνο χώρας». Αντίθετα, ο δημοσιογράφος της Cumhuriyet, Μπαρίς Τέρκογλου, υποστήριξε ότι η τοποθέτηση Φιντάν «ήταν αλήθεια, αλλά θεωρείται γκάφα» και ότι η θύελλα που ξέσπασε αντικατοπτρίζει ενδοκυβερνητικές συγκρούσεις εξουσίας.
Παράλληλα, ο γνωστός σχολιαστής Τζεμ Κιουτσούκ του TGRT ισχυρίστηκε ότι ο ίδιος ο Ερντογάν έχει λάβει «λανθασμένες πληροφορίες» για το πρόγραμμα, πιστεύοντας ότι τα πρώτα 45 μαχητικά θα έφεραν ήδη «εγχώριους κινητήρες». Σύμφωνα με τον ίδιο, η Άγκυρα έχει κλείσει συμφωνία για 90 αμερικανικούς κινητήρες F110 που χρησιμοποιούνται στα F-16.
Συρίγος: Εδώ και καιρό φουντώνουν οι φήμες για αποχώρηση Ερντογάν
Σχολιάζοντας τις τελευταίες εξελίξεις, ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Άγγελος Συρίγος, τόνισε μιλώντας στο skai.gr ότι η αναφορά του Χακάν Φιντάν στους κινητήρες του KAAN μόνο τυχαία δεν ήταν, καθώς συνδέεται με τα σενάρια που κυκλοφορούν στην Τουρκία για πιθανή εν κινήσει αποχώρηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από την εξουσία.
Όπως σημείωσε, σύμφωνα με αυτά τα σενάρια, ο ίδιος ο Ερντογάν θα κινήσει ο ίδιος τις διαδικασίες για να αποσυρθεί, με τον Φιντάν να θεωρείται ένας από τους βασικούς «μνηστήρες» της διαδοχής. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Τούρκος ΥΠΕΞ, αναφερθείς στο μαχητικό KAAN, άφησε αιχμές για την αδυναμία παραγωγής εγχώριων κινητήρων.
«Ο Φιντάν δεν έκανε τυχαία αυτή την τοποθέτηση», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Συρίγος, υπενθυμίζοντας παράλληλα ότι τους προηγούμενους μήνες είχαν δει το φως της δημοσιότητας δημοσιεύματα που αμφισβητούσαν τη γνησιότητα του πτυχίου του. «Στην Τουρκία, χωρίς πανεπιστημιακό τίτλο δεν μπορεί κάποιος να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία, και υπήρξαν άρθρα που υποστήριζαν πως το δικό του πτυχίο είναι πλαστό», πρόσθεσε.
«Ένας δελφίνος είναι ο Φιντάν, ένας δεύτερος είναι ο Μπιλάλ Ερντογάν, ο γιος του Τούρκου προέδρου που κατά πολλούς θεωρείται και ο φυσικός διάδοχος. Θεωρώ όμως ότι ο ισχυρότερος υποψήφιος από όλους είναι ο Νουμάν Κουρτουλμούς, ο πρόεδρος της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης. Κρατήστε πως είναι ο μόνος εκλεγμένος από τους τρεις, πράγμα που του δίνει ιδιαίτερη δύναμη. Επί της ουσίας, δεν εξαρτάται από τον Ερντογάν με τον τρόπο αυτόν».
Πηγή: skai.gr
