Τραμπ-Μερτς: Πού τα βρίσκουν, πού διαφωνούν

Η Γερμανία δεν έχει ακόμη κυβέρνηση. Μετά τις εκλογές της Κυριακής, ωστόσο, όλα δείχνουν ότι ο επόμενος καγκελάριος θα είναι ο Φρίντριχ Μερτς, επικεφαλής των γερμανών Συντηρητικών. Από τη δημοσιοποίηση των exit poll, ένα από τα θέματα συζήτησης είναι πώς η Γερμανία, αλλά και η Ευρώπη, θα αντιμετωπίσουν τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Αμέσως μετά την επιβεβαίωση της εκλογικής του νίκης, ο Φρίντριχ Μερτς δήλωσε ότι προτίθεται να εργαστεί το συντομότερο υπέρ της ενότητας στην Ευρώπη, έτσι ώστε, όπως είπε, «βήμα προς βήμα να πετύχουμε την ανεξαρτησία μας από τις ΗΠΑ».

Μέχρι πρόσφατα μια τέτοια δήλωση θα ήταν αδιανόητη για έναν χριστιανοδημοκράτη ηγέτη. «Ο Μερτς ευθυγραμμίζεται με την παρακαταθήκη ιστορικών ηγετών της CDU, όπως οι πρώην καγκελάριοι Κόνραντ Αντενάουερ και Χέλμουτ Κολ, οι οποίοι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση των διατλαντικών σχέσεων», δηλώνει η Έβελιν Γκάιζερ, σύμβουλος πολιτικής για τις διατλαντικές σχέσεις και το ΝΑΤΟ στο Ίδρυμα Κόνραντ Αντενάουερ, μια γερμανική δεξαμενή σκέψης που πρόσκειται μεν στους Χριστιανοδημοκράτες, είναι όμως ανεξάρτητη.

Το 2018, ο Φρίντριχ Μερτς χαρακτήρισε τον εαυτό του «πεπεισμένο Ευρωπαίο, διατλαντιστή, έναν Γερμανό ανοιχτό στον κόσμο». Για 10 χρόνια, από το 2009 έως το 2019, ήταν πρόεδρος της Atlantik-Brücke («Ατλαντική Γέφυρα»), μιας γνωστής γερμανικής μη κερδοσκοπικής ένωσης που προωθεί τη γερμανοαμερικανική φιλία και κατανόηση.

Τραμπ και Μερτς έχουν κοινά σημεία

«Οι Χριστιανοδημοκράτες είναι πιο κοντά στις ΗΠΑ από οποιοδήποτε άλλο γερμανικό κόμμα και ο ίδιος ο Μερτς δεν αποτελεί εξαίρεση», λέει στην DW η Ρέιτσελ Ταουζεντφρόιντ, ερευνήτρια του Γερμανικού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (DGAP). «Ανήκει σταθερά στους υποστηρικτές του ΝΑΤΟ και θεωρείται φιλοευρωπαίος». Από το 1994 έως το 2009 εκπροσωπούσε την CDU στην Μπούντεσταγκ. Ήταν πάντα υποστηρικτής της φιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής των ΗΠΑ. Το 2008 δημοσίευσε μάλιστα βιβλίο με τίτλο «Mehr Kapitalismus wagen» («Ας τολμήσουμε περισσότερο καπιταλισμό»).

Ο Φρίντριχ Μερτς ισχυρίζεται ότι έχει ταξιδέψει στις ΗΠΑ περισσότερες από 100 φορές και, σύμφωνα με δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης, ένα από τα είδωλά του είναι ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ρόναλντ Ρέιγκαν.

Με πρόεδρο τον Τραμπ , ωστόσο, οι ΗΠΑ δεν δείχνουν να είναι πλέον ο ιδανικός εταίρος για τον ηγέτη των γερμανών Χριστιανοδημοκρατών. Στον, όπως όλα δείχνουν, επόμενο γερμανό καγκελάριο δεν αρέσει η αντι-νατοϊκή στάση του νέου αμερικανού προέδρου, ούτε η απομάκρυνση της αμερικανικής κυβέρνησης από τους ευρωπαίους συμμάχους, που δείχνει να ευνοεί τη Ρωσία.

Από την άλλη πλευρά όμως, Τραμπ και Μερτς έχουν παρόμοιες θέσεις σε ορισμένα ζητήματα, κυρίως στην εσωτερική πολιτική. «Και οι δύο τάσσονται υπέρ του επιχειρείν και κατά των ρυθμιστικών αρχών», δηλώνει η ερευνήτρια Ρέιτσελ Ταουζεντφρόιντ, προσθέτοντας ότι και οι δύο ηγέτες έχουν χρησιμοποιήσει σκληρή γλώσσα για τους μετανάστες και τους αριστερούς διαδηλωτές».

«Ο Φρίντριχ Μερτς δεν έχει δοκιμαστεί ως ηγέτης»

Τόσο ο Τραμπ όσο και ο Μερτς θέλουν να περιορίσουν δραστικά την παράτυπη μετανάστευση με εντατικότερους και αυστηρότερους συνοριακούς ελέγχους. Η σκληρή στάση του Μερτς στο μεταναστευτικό, καθώς και η θέση του να μην επιτρέπεται η είσοδος στη Γερμανία σε αιτούντες άσυλο, ίσως τον βοήθησε να κερδίσει τις γερμανικές εκλογές.

Οι δύο πολιτικοί, ωστόσο, απέχουν παρασάγγας σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Ο Φρίντριχ Μερτς έχει καταστήσει σαφές ότι με αυτόν στο τιμόνι η Γερμανία θα συνεχίσει να στέκεται στο πλευρό της Ουκρανίας και έχει δηλώνει επανειλημμένα ότι η Ευρώπη πρέπει να είναι ισχυρή και ενωμένη ενόψει της αμερικανικής στροφής προς τη Ρωσία. Μόλις σχηματιστεί κυβέρνηση, αναμένεται ότι το Βερολίνο θα προσπαθήσει να δημιουργήσει ένα ισχυρό ευρωπαϊκό μέτωπο, για να αντισταθμίσει τις νέες αμερικανικές προτεραιότητες στην εξωτερική πολιτική.

Η Ρέιτσελ Ταουζεντφρόιντ από το Γερμανικό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων εκτιμά ότι ο ηγέτης των γερμανών Συντηρητικών θα επιδιώξει την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής συνεργασίας στην πολιτική ασφαλείας, αλλά και την Ουκρανία, για να δείξει ότι η ήπειρος μπορεί να τα καταφέρει μόνη της, χωρίς τις ΗΠΑ υπό τον πρόεδρο Τραμπ. Η ερευνήτρια δηλώνει ότι θα πρέπει να δούμε πώς θα τα πάει ο Φρίντριχ Μερτς, καθώς δεν έχει ποτέ αναλάβει κυβερνητικό πόστο, ούτε καν σε επίπεδο ομόσπονδου κρατιδίου. «Ο πρόεδρος της CDU δεν έχει δοκιμαστεί ως ηγέτης, οπότε δεν ξέρουμε πώς θα ανταποκριθεί στις πολλαπλές προκλήσεις», δηλώνει η Ρέιτσελ Ταουζεντφρόιντ: «Φαίνεται όμως να κατανοεί ποιο είναι το διακύβευμα».

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος