
Το βρετανικό πολεμικό πλοίο HMS Northumberland ναυπηγήθηκε το 1679, στο πλαίσιο ενός κύματος εκσυγχρονισμού του Βρετανικού Ναυτικού υπό την εποπτεία του Σάμιουελ Πέπυς, περίπου μια δεκαετία αφότου είχε σταματήσει να γράφει το περίφημο ημερολόγιό του και είχε αναλάβει ανώτατος διοικητικός αξιωματούχος του Βασιλικού Ναυτικού.
Είκοσι τέσσερα χρόνια αργότερα, το πλοίο, έχοντας συμμετάσχει σε σημαντικές ναυμαχίες της εποχής του, βυθίστηκε στη Βόρεια Θάλασσα λόγω της Μεγάλης Καταιγίδας του 1703, μιας από τις φονικότερες φυσικές καταστροφές στην ιστορία της Βρετανίας.
Τώρα, πάνω από τρεις αιώνες μετά, το Northumberland αποκαλύπτει τα μυστικά του χάρη σε μετακινήσεις της άμμου στα ανοιχτά των ακτών του Κεντ, οι οποίες έφεραν στο φως ένα μεγάλο τμήμα της γάστρας του.
Αναπάντεχα καλή διατήρηση – Μέχρι και σκοινιά και βαρέλια άθικτα
Μια πρόσφατη υποβρύχια έρευνα αποκάλυψε ότι το πλοίο βρίσκεται σε εκπληκτική κατάσταση διατήρησης, με τα ξύλινα μέρη του, τα σκοινιά και ακόμη και σφραγισμένα βαρέλια να έχουν διατηρηθεί άθικτα κάτω από την προστασία της άμμου.
Η έρευνα, η οποία χρηματοδοτήθηκε από τον οργανισμό Historic England που επιβλέπει προστατευμένα ναυάγια στο Ηνωμένο Βασίλειο, διαπίστωσε πως το ναυάγιο διατηρείται σε πολύ μεγαλύτερη έκταση απ’ ό,τι πιστευόταν προηγουμένως. Ίσως μάλιστα πρόκειται για ένα από τα καλύτερα διατηρημένα ξύλινα πολεμικά πλοία της χώρας.
Στον βυθό εντοπίστηκαν επίσης αντικείμενα όπως χάλκινα καζάνια, επτά σιδερένια κανόνια και μέρος από ξύλινη πλατφόρμα κανονιού.
«Κάψουλα χρόνου» της εποχής των Στιούαρτ – αλλά ο χρόνος πιέζει
Καθώς αποκαλύπτονται όλο και περισσότερα τμήματα του Northumberland, οι αρχαιολόγοι προειδοποιούν ότι βρίσκονται σε αγώνα δρόμου με τον χρόνο, ώστε να συλλέξουν όσα περισσότερα δεδομένα μπορούν από αυτό που χαρακτηρίζουν «κάψουλα χρόνου της εποχής των Στιούαρτ», πριν η θάλασσα καταστρέψει τα ξύλα.
Το ναυάγιο του Northumberland, ένα από περισσότερα από δώδεκα πολεμικά πλοία που χάθηκαν στη Μεγάλη Καταιγίδα, εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 1980 στις Goodwin Sands, μια περιοχή με ρηχά νερά ανοιχτά του Ντιλ, στο ανατολικό Κεντ.
Ο Hefin Meara, θαλάσσιος αρχαιολόγος του Historic England, δήλωσε πως παρόλο που η περιοχή είναι δύσκολα προσβάσιμη και επικίνδυνη για καταδύσεις, προσφέρει εξαιρετικές συνθήκες διατήρησης τέτοιου υλικού.
«Είμαστε απίστευτα τυχεροί», σημείωσε. «Η άμμος κράτησε το ναυάγιο σε εξαιρετική κατάσταση. Εκείνο το σκοινί, για παράδειγμα, είναι σαν καινούργιο, λες και μπήκε στο πλοίο μόλις χτες. Τα βαρέλια είναι επίσης άθικτα – και δεν γνωρίζουμε ακόμη τι περιέχουν.»
Παρά το ότι κάποια τμήματα του ναυαγίου εξέχουν από τον βυθό, η έρευνα έδειξε ότι υπάρχει σημαντικό μέρος της γάστρας θαμμένο ακόμα βαθύτερα στην άμμο.
Απαντήσεις για την ιστορία του βρετανικού ναυτικού
Το εύρημα δίνει στους αρχαιολόγους μια μοναδική ευκαιρία να απαντήσουν σε ερωτήματα όπως το πώς ναυπηγούνταν και εξοπλίζονταν τα πολεμικά πλοία σε μια καθοριστική περίοδο για τη ναυτική ισχύ της Βρετανίας, όταν ο Σάμιουελ Πέπυς προσπαθούσε να την εκσυγχρονίσει και να τη μετατρέψει σε επαγγελματική δύναμη.
Ο Meara υπογράμμισε ότι το πλήθος οργανικών υλικών που έχουν διασωθεί είναι σπάνιο. «Τα σιδερένια κανόνια συνήθως διατηρούνται, αλλά είναι αρκετά σπάνιο να βρούμε και τις ξύλινες βάσεις τους», είπε. «Υπάρχουν πολλές τέτοιες λεπτομέρειες που μας επιτρέπουν να μάθουμε πολύ περισσότερα.»
Μεταξύ των πλέον καλά διατηρημένων ναυαγίων που γνωρίζουμε, ανέφερε, είναι το Mary Rose του 16ου αιώνα και κάποια άλλα πλοία από τον 17ο και 18ο αιώνα. «Το Northumberland έρχεται να συμπληρώσει ένα σημαντικό κενό.»
Σε αντίθεση με το Mary Rose, όμως, δεν υπάρχουν σχέδια ανέλκυσης του Northumberland, λόγω του κόστους και των τεχνικών δυσκολιών.
«Έχουμε αυτά τα ιδιαίτερα δυναμικά υποθαλάσσια περιβάλλοντα, όπου τα ναυάγια μπορούν να παραμένουν θαμμένα για αιώνες – και ξαφνικά η άμμος μετακινείται και τα εκθέτει ξανά», εξηγεί ο Meara.
«Κι εκεί ξεκινούν οι βλάβες. Τα ναυάγια εκτίθενται σε θαλάσσιους μικροοργανισμούς και χημικές διεργασίες – και τότε κάτι που είχε διατηρηθεί για αιώνες, αρχίζει να διαλύεται γρήγορα. Έχουμε μόνο ένα μικρό χρονικό παράθυρο για να ερευνήσουμε και να διασώσουμε ό,τι μπορούμε. Πλέον εξαρτόμαστε από τα στοιχεία της φύσης – και τρέχουμε για να σώσουμε την ιστορία.»
Πηγή: skai.gr