Τα 5 στάδια της Χρόνιας Νεφρικής Νόσου
Η νόσος σταδιοποιείται σε πέντε στάδια (1-5) και στο 1 ανήκουν ασθενείς με φυσιολογική νεφρική λειτουργία, αλλά μπορεί στη γενική ούρων να βρεθούν ερυθρά αιμοσφαίρια που προέρχονται από τους νεφρούς, ενώ στο στάδιο 5 (τελικό στάδιο) ανήκουν ασθενείς που για την επιβίωση τους απαιτείται να υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση ή να υποβληθούν σε μεταμόσχευση νεφρού.
Από το στάδιο 3 και πέρα (στάδιο που σημαίνει ότι έχει χαθεί το 50% περίπου της νεφρικής λειτουργίας παρότι η τιμή κρεατίνης στο αίμα -παράμετρος αξιολόγησης της νεφρικής λειτουργίας- μπορεί και να βρίσκεται στα ανώτερα φυσιολογικά επίπεδα), η έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας είναι σημαντική έως σοβαρή και δυστυχώς το 70% περίπου των ασθενών δεν το γνωρίζουν.
Θεραπευτική αντιμετώπιση της Χρόνιας Νεφρικής Νόσου
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της Χρόνιας Νεφρικής Νόσου επιτυγχάνεται προς το παρόν με τη χρήση φαρμάκων και διαιτητική προσαρμογή και στοχεύει στην αντιμετώπιση του αιτίου της βλάβης (για το 60% περίπου των περιπτώσεων ΧΝΝ ενοχοποιείται ο σακχαρώδης διαβήτης και η υπέρταση και για το υπόλοιπο ποσοστό ενοχοποιούνται αλλά νοσήματα πχ σπειραμοτονεφρίδες, αυτοάνοσα νοσήματα, συγγενή νοσήματα, φάρμακα κ.ά.) και την επιβράδυνση της εξέλιξης της, ενώ μελετώνται και νέες ελπιδοφόρες κυτταρικές και γονιδιακές θεραπείες από τον τομέα της αναγεννητικής ιατρικής.
Ολιστική προσέγγιση
Για την καλύτερη όμως διαχείριση των πασχόντων θα ήταν ορθότερο να επιζητείται πάντα μια περισσότερο ολιστική προσέγγιση/ αντιμετώπιση των προβλημάτων τους που θα περιλαμβάνει επίσης:
-την αντιμετώπιση των εμφανιζόμενων συμπτωμάτων.
-την εκπαίδευση τους ώστε να κατανοήσουν τη νόσο και να μπορούν να συζητούν με τους θεράποντες ιατρούς/νεφρολόγους και να συναποφασίζουν για την αντιμετώπιση της.
-την εκπαίδευση των ανθρώπων που μπορεί να εμπλέκονται στη φροντίδα τους (στα πιο προχωρημένα κυρίως στάδια της νόσου).
-την ψυχολογική υποστήριξη και την μέσω αυτής ενθάρρυνση για διατήρηση της εργασίας και των κοινωνικών επαφών.
-την προτροπή για την εμπλοκή τους σε φορείς που μέσω των παρεμβάσεων τους επηρεάζουν πολιτικές και πρακτικές που διευκολύνουν τη ζωή τους με τη νόσο και τους κάνουν να αισθάνονται καλά.
Στο τελευταίο μπορεί να συμβάλλει και η σαφήνεια των απαντήσεων που δίδονται από τους νεφρολόγους τους σε ερωτήσεις σχετικές με τη νόσο και τη διαχείριση της.
Τα συχνότερα ερωτήματα που συνήθως τίθενται από τους ασθενείς με Χρόνια Νεφρική Νόσο σχετίζονται:
1. με την δίαιτα τους (τι θα πρέπει να τρώνε και τι όχι)
2. με την εργασία και την άσκησή τους (αν μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται κανονικά ή αν μπορούν να γυμνάζονται και πως)
3. με την σεξουαλική τους υγεία (αν η νόσος θα την επηρεάσει και πως αντιμετωπίζεται)
4. με τα εμβόλια (αν πρέπει και μπορούν να τα κάνουν)
5. με την ασφαλιστική τους κάλυψη (τι και πως καλύπτονται διαγνωστικές εξετάσεις και εξειδικευμένες θεραπευτικές παρεμβάσεις -κυρίως σε ασθενείς με προχωρημένο στάδιο της νόσου-),
Οι σαφείς απαντήσεις σε αυτά μπορεί κάλλιστα να αποτελέσουν χρηστικές συμβουλές για αυτούς και να συμβάλλουν στο να ζουν καλά ή καλύτερα με τη νόσο τους.
Δίαιτα σε ασθενείς με Χρόνια Νεφρική Νόσο
Θα πρέπει πάντα να καθορίζεται σε συνεργασία του θεράποντος ιατρού /νεφρολόγου, του διαιτολόγου και του ασθενούς και θα πρέπει να είναι ευκολότατα εφαρμόσιμη και να στοχεύει:
1. στην ελαχιστοποίηση της ημερήσιας πρόσληψης αλατιού (δεν απαιτείται προσθήκη αλατιού στο φαγητό και μπορεί να αντικατασταθεί με λεμόνι και μπαχαρικά)
2. στη θερμιδική κάλυψη η οποία θα διατηρεί το δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ) κοντά στο ιδανικό
3. στη μείωση των ημερησίως προσλαμβανόμενων με τη τροφή πρωτεϊνών στα 0,6 γραμμάρια (από 1 γραμμάριο περίπου που λαμβάνει ένα υγιές άτομο) /κιλό σωματικού βάρους στα στάδια 3-5 της νόσου (με την ένταξη όμως σε αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση η ημερήσια λήψη πρωτεϊνών/ κιλό σωματικού βάρους θα πρέπει να διπλασιαστεί).
Τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη: είναι το κρέας, τα ψάρια, τα γαλακτοκομικά (τυρί, γιαούρτι, γάλα), το αυγό, τα όσπρια (φασόλια, φακές, ρεβίθια, φάβα κ.ά.) και οι ξηροί καρποί.
Εργασία & Άσκηση ασθενών με Χρόνια Νεφρική Νόσο
Ασθενείς με Χρόνια Νεφρική Νόσο προτρέπονται να εργάζονται κανονικά ακόμα και μέχρι το στάδιο 5. Κάποια μεταβολή /τροποποίηση της εργασίας μπορεί να χρειαστεί μετά την έναρξη της αιμοκάθαρσης.
Η άσκηση είναι σημαντική για κάθε άνθρωπο μιας και βοηθάει στο να διατηρείται ένα ιδανικό ΒΜΙ και στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, προλαμβάνει/ εμποδίζει την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη, καρδιακών παθήσεων και νεφρικών νοσημάτων, βοηθάει στην ενίσχυση της αντοχής και της δύναμης, προλαμβάνει τους τραυματισμούς, αυξάνει την αυτοπεποίθηση και βοηθάει για ένα καλύτερο ύπνο.
Πολλοί ασθενείς με Χρόνια Νεφρική Νόσο και ειδικά αυτοί με σημαντική ή σοβαρή έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας πιστεύουν ότι δεν πρέπει να γυμνάζονται, παρότι μελέτες έδειξαν ότι επιβάλλεται να ασκούνται, για τους παραπάνω λόγους.
Θα πρέπει να επισημανθεί όμως ότι το είδος (αεροβική άσκηση, διατάσεις, ασκήσεις αύξησης μυϊκής μάζας) και ο βαθμός /η ένταση της άσκησης θα πρέπει να καθοριστεί από γυμναστή σε συνεργασία με το θεράποντα ιατρό, ενώ για το προτεινόμενο πρόγραμμα γυμναστικής θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η ηλικία, το επίπεδο των ικανοτήτων του ασθενούς και τα συνυπάρχοντα νοσήματα. Πάντως, ένα γρήγορο βάδισμα (5-6 χιλιόμετρα/ ώρα) 30-45 λεπτών για 5 ημέρες (ή το λιγότερο για 3 ημέρες) την εβδομάδα συνιστάται ανεπιφύλακτα για όλους τους ασθενείς με Χρόνια Νεφρική Νόσο.
Σεξουαλική υγεία ασθενών με Χρόνια Νεφρική Νόσο
Ορμονικές μεταβολές που επέρχονται ειδικά σε προχωρημένα στάδια της νόσου, κάποια φάρμακα (ειδικά κάποια αντιυπερτασικά), διαταραχές στην κυκλοφορία του αίματος (ειδικά στους διαβητικούς ασθενείς) και συναισθηματικές διαταραχές όπως η κατάθλιψη, το άγχος, τυχόν προβλήματα στο γάμο και το άγχος ότι δεν θα τα καταφέρουν να κάνουν σεξ κ.ά., μπορεί να καταστήσουν τη σεξουαλική υγεία των ασθενών με Χρόνια Νεφρική Νόσο προβληματική.
Επί διαπίστωσης απώλειας ενδιαφέροντος για σεξουαλική επαφή ή αδυναμίας ολοκλήρωσης της, η συζήτηση με τον θεράποντα νεφρολόγο και πιθανόν και με επαγγελματία σεξολόγο ψυχοθεραπευτή μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση του προβλήματος.
Εμβολιασμός ασθενών με Χρόνια Νεφρική Νόσο
Ασθενείς με Χρόνια Νεφρική Νόσο όλων των σταδίων υποβάλλονται σε εμβολιασμούς όπως και υγιείς. Η απαντικότητα όμως στον εμβολισμό δηλαδή η προφύλαξη από τα εμβόλια μπορεί να μειώνεται στα προχωρημένα στάδια (κυρίως στο 5) της νόσου. Οι θεράποντες ιατροί γνωρίζουν την τελευταία επισήμανση και πράττουν αναλόγως.
Ασφαλιστική κάλυψη ασθενών με Χρόνια Νεφρική Νόσο
Ασθενείς με Χρόνια Νεφρική Νόσο σταδίου 3-5 καλύπτονται με μηδενική συμμετοχή από τον Εθνικό Οργανισμό Παροχών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) για όλα τα φάρμακα που σχετίζεται με τη νόσο καθώς και για τις συνταγογραφούμενες διαγνωστικές εξετάσεις.
Το ίδιο ισχύει και για τους μεταμοσχευμένους ασθενείς Μηδενική συμμετοχή ισχύει επίσης και για την αιμοκάθαρση (ακόμα και αν αυτή γίνεται στον ιδιωτικό τομέα υγείας) ή την περιτοναϊκή κάθαρση.
Ασθενείς με 1 και 2 στάδιο ΧΝΝ συμμετέχουν με 25% στα φάρμακα και με 15% στις διαγνωστικές εξετάσεις.
Ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση λαμβάνουν επίσης από τον ΕΟΠΥΥ επίδομα διατροφής, κίνησης κ.ά.
(site Πανελληνίου Συνδέσμου Νεφροπαθών https://psnrenal.gr Δικαιώματα Νεφροπαθών).
Γράφει ο:
Χρήστος Ιατρού
Δ/ντής Κέντρου Διάγνωσης & Θεραπείας Νεφρικών Νοσημάτων ΥΓΕΙΑ
& Δ/ντής Μονάδας Τεχνητού Νεφρού ΜΗΤΕΡΑ
Πηγή: skai.gr
