Ο στόχος για τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5° Κελσίου σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή βρίσκεται «στα πρόθυρα της κατάρρευσης», προειδοποίησε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. Ο ίδιος εξέφρασε την ανησυχία ότι τα νέα εθνικά σχέδια για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ενόψει της COP30, ενδέχεται να μην ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της συγκυρίας.
Όπως δήλωσε ο κ. Γκουτέρες σε συνέντευξή του στο Γαλλικό Πρακτορείο, «το γεγονός ότι αυτός ο στόχος βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης είναι επιπρόσθετος λόγος, αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή, για να ασκήσουμε κάθε δυνατή πίεση ώστε να εξασφαλίσουμε πιο αποφασιστικές NDC (εθνικά καθορισμένες συνεισφορές)», οι οποίες θα είναι «αποδεκτές».
Οι στόχοι για το κλίμα έως το 2035, που περιλαμβάνονται στις εθνικά καθορισμένες συνεισφορές (NDC) των κρατών που υπέγραψαν τη συμφωνία του Παρισιού, έπρεπε να έχουν ανακοινωθεί εδώ και μήνες. Ωστόσο, γεωπολιτικές εντάσεις και εμπορικές διαμάχες έχουν επιβραδύνει τη διαδικασία.
Με λιγότερο από δύο μήνες να απομένουν ως την COP30 στη Βραζιλία, αρκετές χώρες, μεταξύ των οποίων η Κίνα και η Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν έχουν ακόμη παρουσιάσει τα νέα τους σχέδια, παρά τον κρίσιμο ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν στην παγκόσμια κλιματική διπλωματία.
Ο ΟΗΕ ευελπιστεί ότι η επικείμενη συνεδρίαση για το κλίμα, που θα συμπροεδρεύσουν ο Αντόνιο Γκουτέρες και ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα, θα δώσει νέα ώθηση στις διαπραγματεύσεις.
«Έχουμε απόλυτη ανάγκη οι χώρες να προσέλθουν (…) με σχέδια δράσης για το κλίμα απόλυτα εναρμονισμένα με τον στόχο του 1,5° Κελσίου, τα οποία θα καλύπτουν όλη την οικονομία τους κι όλες τις εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου», υπογράμμισε ο επικεφαλής του ΟΗΕ.
Ο κ. Γκουτέρες εξέφρασε τον προβληματισμό του για το ενδεχόμενο τα νέα NDC να μην είναι επαρκή, σημειώνοντας «ανησυχώ» για το ενδεχόμενο μετά από όλη την προσπάθεια να παρουσιαστούν εθνικές συνεισφορές που δεν θα ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του στόχου. Παράλληλα, τόνισε πως δεν υπάρχει λόγος «να πανικοβληθούμε», αλλά αν οι NDC δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες, «πρέπει να ασκηθεί όση πίεση είναι εφικτό για να διορθωθούν το ταχύτερο».
Κρίσιμη η επίτευξη του στόχου 1,5° Κελσίου
Ο περιορισμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη στον 1,5° Κελσίου σε σχέση με τα επίπεδα της προβιομηχανικής εποχής (1850-1900) αποτελεί τον πιο φιλόδοξο στόχο της συμφωνίας του Παρισιού. Ωστόσο, πολλοί επιστήμονες εκτιμούν ότι το όριο αυτό ενδέχεται να ξεπεραστεί πριν το τέλος της δεκαετίας, καθώς η παγκόσμια κατανάλωση πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα παραμένει αυξημένη. Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Κοπέρνικος, το κλίμα είναι ήδη κατά μέσο όρο 1,4° Κελσίου θερμότερο σήμερα.
Οι ειδικοί επισημαίνουν τη σημασία του να περιοριστεί όσο το δυνατόν περισσότερο η αύξηση της θερμοκρασίας, καθώς κάθε επιπλέον δεκαδικός βαθμός εντείνει τους κινδύνους, όπως οι παρατεταμένοι καύσωνες και η καταστροφή θαλάσσιας ζωής.
Η διακυβερνητική επιτροπή για την κλιματική αλλαγή (GIEC) των Ηνωμένων Εθνών επισημαίνει ότι ο περιορισμός της αύξησης της θερμοκρασίας στον 1,5° Κελσίου και όχι στους 2° Κελσίου θα μπορούσε να αποτρέψει τις πιο καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, το 2024 καταγράφηκε ως η πιο θερμή χρονιά στα χρονικά, ολοκληρώνοντας μια δεκαετία με «θερμοκρασίες ρεκόρ».
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ
