Ενημέρωση από την Επιτροπή Εφαρμογής και Παρακολούθησης του Σχεδίου Δράσης για την περιοχή προστασίας της Βιοποικιλότητας Ελαφονησίου:
Η Επιτροπή Εφαρμογής και Παρακολούθησης του Σχεδίου Δράσης για την περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας Ελαφονησίου, η οποία συγκροτήθηκε με την αρ. πρωτ. ΥΠΕΝ/ΔΔΥ/7601/723/23-01-2024 Απόφαση του Γ.Γ. Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, πραγματοποίησε την 4η Συνεδρίασή της στις 15-04-2025, για να αξιολογήσει την πρόοδο των μέτρων προστασίας της περιοχής. Τα μέτρα πρόληψης και προφύλαξης με σκοπό την αποτροπή πρόκλησης ανεπανόρθωτης περιβαλλοντικής ζημίας στη Βιοποικιλότητα της περιοχής του Ελαφονησίου αναφέρονται στην Κοινή Υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 752Δ/2023), η οποία περιλαμβάνει όρους και περιορισμούς κατά ζώνες περιβαλλοντικού χαρακτήρα, καθώς και στην Υπουργική Απόφαση (ΑΔΑ: 6ΠΨΘ4653Π8-ΡΦ6) για τον περιορισμό της πρόσβασης οχημάτων προς την παραλία.
Ο καθορισμός ζωνών περιβαλλοντικής προστασίας και όρων έχει ως σκοπό τη διασαφήνιση του διαχειριστικού καθεστώτος της περιοχής για την αποτελεσματική διατήρηση σημαντικών στοιχείων της βιοποικιλότητας της περιοχής έως την έκδοση του προβλεπόμενου προεδρικού διατάγματος. Ορίζονται επτά (7) ζώνες προστασίας, οι οποίες αποτελούν αμιγώς περιβαλλοντικές/οικολογικές εκτάσεις, καθώς και οι χρήσεις, τα έργα και οι δραστηριότητες για τα οποία τίθενται ειδικοί όροι και περιορισμοί. Οι περιοχές που χαρακτηρίζονται με υψηλή οικολογική αξία και δέχονται έντονες ανθρωπογενείς πιέσεις είναι η Άσπρη Λίμνη (Ζώνη Α1), το Κεδρόδασος – Ζώνη Α2, το Ελαφονήσι και η απέναντι ακτή-περιοχή Βουλισμένη – Ζώνη Α3 (Εικόνες 1 και 2).
Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι από την έκδοση των παραπάνω αποφάσεων και τη λήψη των μέτρων η κατάσταση των τύπων οικοτόπων της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και των προστατευτέων ειδών είναι σαφώς βελτιωμένη, ενώ αναμένεται σημαντική ανάκαμψη των οικοσυστημάτων το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, με την υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης και των επιμέρους δράσεων. Ωστόσο, στην περιοχή Βουλισμένη Ελαφονησίου – Ζώνη Α3 που υφίσταται τη μεγαλύτερη πίεση από την αυξημένη επισκεψιμότητα, το μέτρο της απαγόρευσης κίνησης τροχοφόρων οχημάτων δεν εφαρμόζεται πλήρως, με αποτέλεσμα να διέρχονται και να σταθμεύουν τροχόσπιτα και άλλα οχήματα εντός της ζώνης προστασίας. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι οχήματα που εξυπηρετούν τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην περιοχή εισέρχονται και σταθμεύουν εντός του οικοτόπου, ενώ υπάρχουν και αυθαίρετες κατασκευές εξυπηρέτησης θαλασσίων μέσων αναψυχής. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι:
Σύμφωνα με το άρθρο 3 της ΚΥΑ (Δ 752), εντός της ζώνης Α3 (Εικόνα 2), δεν επιτρέπεται η στάθμευση και η παραμονή τροχόσπιτων ή οποιαδήποτε τροχοφόρων οχημάτων. Η «παράβαση των όρων και περιορισμών της ως άνω Κ.Υ.Α. τιμωρείται σύμφωνα με το άρθρο 30 του Ν.1650/1986», όπως προβλέπεται στο άρθρο 5 αυτής. Επίσης, σύμφωνα με την Υ.Α. για τον αποκλεισμό της πρόσβασης οχημάτων στην παραλία Ελαφονησίου, τα τροχόσπιτα που έχουν μόνιμα σταθμεύσει στη Ζώνη Α3 δεν εμπίπτουν στις εξαιρέσεις της απαγόρευσης κίνησης οχημάτων.
Εντός του πυρήνα της προστατευόμενης περιοχής (Εικόνας 3), δεν επιτρέπεται η κίνηση και η παραμονή όλων των οχημάτων, συμπεριλαμβανομένων και των οχημάτων εξυπηρέτησης των υποδομών της περιοχής (καντίνες και επιχειρήσεις θαλάσσιων μέσων αναψυχής), σύμφωνα με το άρθρο 13 παρ. 4α του Ν.3937/2011.
Εντός του πυρήνα της προστατευόμενης περιοχής (Εικόνας 3), δεν έχουν δοθεί εγκρίσεις από τις αρμόδιες Υπηρεσίες για τη λειτουργία υποδομών αναψυχής.
Αναφορικά με την αδεσποτία, διαπιστώθηκε ότι το τελευταίο έτος, εντός των Ζωνών Α1 (Άσπρη Λίμνη), Α2 (Κεδρόδασος) και Α3 (Ελαφονήσι-απέναντι ακτή) έχει εισέλθει μεγάλος αριθμός αιγοπροβάτων που υποβαθμίζουν σημαντικά τα προστατευόμενα είδη και κυρίως τους κέδρους. Στις Ζώνες αυτές, σύμφωνα με την ΚΥΑ, απαγορεύεται η βόσκηση.
Η σημασία της προστατευόμενης περιοχής, σε συνδυασμό με τις πιέσεις που δέχονται οι οικότοποι και τα προστατευόμενα είδη χλωρίδας και πανίδας, καθιστά επιβεβλημένη την εντατικότερη εποπτεία και τήρηση των παραπάνω περιοριστικών μέτρων. Η επιτροπή σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες θα κινηθούν ενεργά προς αυτήν την κατεύθυνση το επόμενο διάστημα. Παρακαλούμε πολύ τους κατοίκους, επισκέπτες και επιχειρηματίες της περιοχής να σεβαστούν και να συμβάλλουν στην τήρηση των περιοριστικών μέτρων.
Εικόνα 1. Ζώνη προστασίας Α1 (Άσπρη Λίμνη).
Εικόνα 2. Όρια Ζωνών προστασίας Α2 (Κεδρόδασος) και Α3 (Ελαφονήσι-Απέναντι ακτή). Στη Ζώνη Α2 απαγορεύεται η κίνηση όλων των οχημάτων, ενώ στη Ζώνη Α3 επιτρέπεται η κυκλοφορία τροχοφόρων εκτός περιοχών με οικολογικά ευαίσθητες εκτάσεις για την εξυπηρέτηση των υποδομών, καθώς και για τη μεταφορά των παρεμποδιζόμενων ατόμων στην παραλία.
Εικόνα 3. Όριο περιοχής οικοτόπου προτεραιότητας 2250* «Λόχμες των παραλιών με άρκευθους (Juniperous spp.)» εντός της Ζώνης Α3 (περιοχή Βουλισμένη Ελαφονησίου), όπου απαγορεύεται η κίνηση όλων των οχημάτων, συμπεριλαμβανομένου και των οχημάτων εξυπηρέτησης των υποδομών της περιοχής (καντίνες και επιχειρήσεις θαλάσσιων μέσων αναψυχής). Στη Ζώνη αυτή δεν έχουν δοθεί εγκρίσεις από τις αρμόδιες Υπηρεσίες για τη λειτουργία υποδομών αναψυχής.
Το άρθρο “Σαφώς βελτιωμένη η εικόνα του Ελαφονησίου μετά τα μέτρα για την προστασία της βιοποικιλότητας της περιοχής“, δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο CRETA24.
