Οι πρώτες «Εικονικές Δίκες Ανηλίκων» με συμμετοχή δικαστικών λειτουργών και μαθητών της Γ’ Τάξης του 6ου Γυμνασίου και της Α’ Τάξης του 2ου ΓΕΛ Χανίων πραγματοποιήθηκαν με επιτυχία στο Πρωτοδικείο Χανίων.
Πρόκειται για μια πρωτοποριακή εκπαιδευτική δράση για την προώθηση των αξιών της Δικαιοσύνης, του Σεβασμού και της Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού την οποία συνδιοργάνωσαν το Υπουργείο Δικαιοσύνης, το Πρωτοδικείο Χανίων, ο Δικηγορικός Σύλλογος Χανίων και η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων.
Η εκπαιδευτική αυτή δράση υλοποιείται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «Joint project European Union and Council of Europe for Child Friendly Justice”, στο οποίο συμμετέχει η Ελλάδα ( Υπουργείο Δικαιοσύνης , Γενική Δ/νση Ειδικών Νομικών Ζητημάτων), ως μια από τις τρείς επιλεγείσες Χώρες Εταίρους.
Στην κατάμεστη από παιδιά, γονείς, εκπαιδευτικούς και δικηγόρους αίθουσα του Πρωτοδικείου Χανίων, η πρώτη εικονική δίκη αφορούσε σε υπόθεση εκβίασης, συκοφαντικής δυσφήμησης και παραβίασης προσωπικών δεδομένων, ενώ η δεύτερη εικονική δίκη αφορούσε στα αδικήματα της ληστείας, διακίνησης πορνογραφικού υλικού ανηλίκου, εκβίασης, συκοφαντικής δυσφήμησης και παραβίασης προσωπικών δεδομένων. Οι μαθητές, στην αίθουσα του δικαστηρίου, με την ανάληψη ρόλων όπως δικαστές, εισαγγελείς, συνήγοροι υπεράσπισης και ακροατήριο, βίωσαν με πρακτικό τρόπο τις αρχές της ισότητας, της δίκαιης δίκης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως αυτά προστατεύονται και από τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (άρθρα 3, 12, 28, 29, 37, 40). Η «ετυμηγορία» του δικαστηρίου ήταν ότι όλοι οι «κατηγορούμενοι τέλεσαν τα αδικήματα σύμφωνα με το κατηγορητήριο» και επέβαλε τα αναμορφωτικά μέτρα της εντατικής επιμέλειας Υπηρεσίας Επιμελητών Ανηλίκων, της παρακολούθησης πολιτιστικού προγράμματος στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Κρήτης και το νέο διαδραστικό πρόγραμμα ψυχοεκπαίδευσης και ενδυνάμωσης των κοινωνικών δεξιοτήτων των ανηλίκων RE:MIND. Σύμφωνα με αυτό οι ανήλικοι παραβάτες μελετούν κείμενα της αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας και της διεθνούς κλασσικής λογοτεχνίας σε ενότητες που αφορούν, μεταξύ άλλων, τη φιλία, την ενσυναίσθηση και τη διαχείριση θυμού.
Προηγήθηκε, χθες, 13 Νοεμβρίου εκδήλωση με θέμα: «Από τη δίκη του Σωκράτη στη Φιλική προς τα Παιδιά Δικαιοσύνη: Διαχρονικές Αξίες και Σύγχρονες Προσεγγίσεις στο Δίκαιο», κατά την οποία αναλύθηκαν η έννοια της Φιλικής προς τα παιδιά Δικαιοσύνης, η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, βασικά νομικά εργαλεία που πρέπει να έχει οποιοσδήποτε συμμετέχει σε δίκη ανηλίκων, ενώ υπήρξε διαδραστική συζήτηση μαθητών με τον κ. Χαράλαμπο Παπαγεωργίου, Ομότιμο Καθηγητή Ε.Κ.Π.Α. Αξίζει να σημειωθεί ότι εμπνευστής της δράσης και πρωτοπόρος της πρωτόλειας έκδοσής της, στο Πρωτοδικείο Λασιθίου, το έτος 2023 ήταν ο κ. Ιωάννης Ευαγγελάτος, Εφέτης Ναυπλίου, ενώ τον συντονισμό της εκδήλωσης είχε η κα Στέλλα Δραγατσίκη Πρόεδρος Πρωτοδικών Αθηνών, Δικαστής Ανηλίκων.
Η κα Ευτυχία Κατσιγαράκη, Γενική Διευθύντρια Ειδικών Νομικών Ζητημάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης στην τοποθέτησή της για την έννοια της Φιλικής προς τα παιδιά Δικαιοσύνης ανέφερε: «Στις αρχές του 2024,η Ελλάδα επιλέχθηκε ως εταίρος στο πρόγραμμα «Δικαιοσύνη Φιλική προς τα παιδιά», συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο της Ευρώπης, του οποίου έχω την επιστημονική ευθύνη και το συντονισμό υλοποίησης σε ό,τι αφορά την Ελλάδα. Ο βασικός στόχος του έργου είναι η βελτίωση της προστασίας των παιδιών που έρχονται σε επαφή με το νόμο, είτε ως δράστες, θύματα ή μάρτυρες, σε δικαστικές και μη διαδικασίες. Στο εν λόγω πλαίσιο εντάσσεται η δράση που αφορά τις «εικονικές ποινικές δίκες ανηλίκων». Η δράση αυτή αποτελεί μια καινοτόμο βιωματική εκπαιδευτική δράση που στοχεύει στην ενίσχυση της δημοκρατικής συνείδησης και της ενεργού πολιτειότητας των μαθητών συνδυάζοντας τη βιωματική μάθηση με την ευαισθητοποίηση γύρω από το σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου, στοχεύοντας στη αποτροπή υιοθέτησης παραβατικών συμπεριφορών και την υιοθέτηση συμπεριφορών σεβασμού των δικαιωμάτων των συνάνθρωπων μας. Η συγκεκριμένη προσέγγιση επιπλέον ενισχύει την ενσυναίσθηση και την κατανόηση της δικαιοσύνης ως θεμέλιο της δημοκρατίας, ενώ παράλληλα ενδυναμώνει τις επικοινωνιακές και κριτικές δεξιότητες των μαθητών. Με αυτόν τον τρόπο, η δράση ενδυναμώνει τη συνειδητοποίηση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των παιδιών ως ενεργών πολιτών, προωθώντας έτσι τις αρχές και αξίες της ΣΔΠ σε ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό πλαίσιο».
Ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Χανίων, κ. Χρήστος Πραματευτάκης δήλωσε: «Η Δικαιοσύνη είναι ένα αγαθό και της Δικαιοσύνης έννομο αγαθό είναι το ανήλικο. Οφείλουμε όλοι μας να ρίξουμε γέφυρες ώστε οι ανήλικοι να γνωρίσουν τη Δικαιοσύνη και να έχουν μια παιδεία δικαιοσύνης. Αν κάτι πρέπει να “κρατήσουμε” από αυτό το διήμερο είναι ότι πρέπει να στηριχτούμε στα παιδιά μας γιατί αν αλλάξει κάτι στον κόσμο θα οφείλεται σε αυτά. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα πραγματοποιείται για πρώτη φορά στα Χανιά, και ό,τι ξεκινάει από τα Χανιά απλώνεται στην οικουμένη».
Ο κ. Δημήτρης Γιουτίκας, Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Δικαστικής Προσβασιμότητας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, παρουσίασε τη θεματική ενότητα: «Από τη Δίκη του Σωκράτη στη Φιλική προς τα Παιδιά Δικαιοσύνη: Διαχρονικές Αξίες και Σύγχρονες Προσεγγίσεις στο Δίκαιο». Σκοπός της παρουσίασης ήταν η σύνδεση και η σύγκριση της δίκης του Σωκράτη στην Αρχαία Αθήνα με την ποινική δίκη στη σύγχρονη ελληνική έννομη τάξη. «Παρουσιάζονται κάποιες ομοιότητες, αλλά κυρίως δίνεται έμφαση στις αλλαγές που επήλθαν στο δικαιικό μας σύστημα με το πέρασμα του χρόνου, ώστε να γίνουν αντιληπτά από τους συμμετέχοντες μαθητές ζητήματα που σχετίζονται με την ενίσχυση των δικαιωμάτων του κατηγορουμένου, την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και τα εχέγγυα της αμερόληπτης δικαστικής κρίσης», εξήγησε ο. Γιουτίκας.
Η κα Μαρία Αγιασμενάκη, Γενική Γραμματέας Δικηγορικού Συλλόγου Χανίων, κατά την παρουσίαση της θεματικής ενότητας με τίτλο “Δεοντοκρατικός και χρησιμοθηρικός ηθικός κώδικας του Εφήβου: Το Δίλημμα του Heinz” τόνισε ότι αυτή «έχει ως στόχο να βοηθήσει τους μαθητές να κατανοήσουν βασικές έννοιες της ηθικής σκέψης και ανάπτυξης. Θα παρουσιαστεί η θεωρία του Lawrence Kohlberg για τα στάδια της ηθικής ανάπτυξης, η οποία περιγράφει πώς εξελίσσεται ο κώδικας ηθικής του ατόμου, από τη νηπιακή ηλικία μέχρι την ενηλικίωση. Με σημείο αναφοράς το Δίλημμα του Heinz, θα διερευνηθούν δύο διαφορετικές προσεγγίσεις στην ηθική: η δεοντοκρατική, που δίνει έμφαση στο καθήκον και στους κανόνες, και η χρησιμοθηρική, που εξετάζει τις συνέπειες και το συνολικό όφελος των πράξεων. Μέσα από παραδείγματα και συζήτηση, οι μαθητές θα προβληματιστούν γύρω από τις αξίες, τις επιλογές και τη διαμόρφωση του δικού τους ηθικού κώδικα».
Την ανάγκη να μάθουν τα παιδιά τις συνέπειες αξιόποινων πράξεων τόνισε η Επόπτρια Ποιότητας της Εκπαίδευσης της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτου: «Τα παιδιά δεν ξέρουν ότι κάποιες πράξεις τους είναι αξιόποινες. Για παράδειγμα, δεν ξέρουν ότι δεν μπορούν να στέλνουν μια φωτογραφία, ούτε να κατέχουν τη φωτογραφία συμμαθητή – τριάς τους που τους έχει σταλεί έστω και για πλάκα. Πρέπει να μάθουν ότι κάθε πράξη έχει μια συνέπεια. Αυτός ήταν ένας στόχος που είχαμε βάλει και πιστεύω ότι τον πετύχαμε. Στα σχολεία προσπαθούμε μέσω επιτροπών, μέσω συνεργασίας των σχολικών συμβούλων να αντιμετωπίσουμε την ενδοσχολική βία και τον εκφοβισμό».
Η κα Αντωνία Καπαδουκάκη, επιμελήτρια ανηλίκων στα Χανιά, ψυχολόγος και κοινωνική λειτουργός, ανέφερε: «Από το 2003 που ξεκινήσαμε να μιλάμε για αναμόρφωση της ποινικής δικαιοσύνης για ανήλικους φτάσαμε στο 2025 και πλέον έχουμε πιο σαφή και ξεκάθαρα εργαλεία για το πώς θα κινηθούμε. Τα αναμορφωτικά μέτρα εμπλουτίζονται με νέα μέτρα, δίνονται συγκεκριμένες κατευθύνσεις, πράγμα πολύ σημαντικό και για τον επιμελητή ανηλίκων και για το δικαστήριο ανηλίκων. Η δράση που υλοποιείται αυτές τις μέρες είναι ιδιαίτερα σημαντική και προς την σωστή κατεύθυνση».
Εκ μέρους της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στο Συμβούλιο της Ευρώπης, χαιρετισμό απέστειλε η επικεφαλής κα Ντόρα Μπακογιάννη.
Επίσης χαιρετισμό απέστειλε η Υφυπουργός Μετανάστευσης κα Σέβη Βολουδάκη, ενώ στην εκδήλωση παρέστη ο κ. Αλέξανδρος Μαρκογιαννάκης, βουλευτής Χανίων.
Το άρθρο “Στην Κρήτη οι πρώτες… δίκες ανηλίκων – «Εκβιαστές και ληστές αντιμέτωποι με τη δικαιοσύνη» (Φωτογραφίες)“, δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο CRETA24.
